ΙΡΙΣ - ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Η Ίριδα, είναι η χρυσόπτερη αγγελιοφόρος των θεών. Είναι η θεά των χρωμάτων με σύμβολό της το ουράνιο τόξο.

Είναι Υδάτινη θεότητα. Μητέρα της είναι η Ωκεανίς Ηλέκτρα, η κόρη του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδος Τηθύος. Πατέρα της  είναι ο Θαύμας, ο γιός του Πόντου και της Τιταίας Γαίας.

Εγγονή λοιπόν του Ωκεανού κ' του Πόντου, και της Τηθέως, που το όνομά της σημαίνει Προμήτωρ, ώσπερ ταυτίζεται με την θάλασσα, το υγρό στοιχείο, την Μήτρα της ζωής…

Οι γονείς της, η Ηλέκτρα και ο Θαύμας, είναι το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, με άλλα λόγια, ο ηλεκτρισμός και ο μαγνητισμός, που η ένωσή τους σχηματίζει το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, τμήμα του οποίου είναι και η "κόρη" τους, η Ίρις, το ‘ορατό φως/φάσμα, τα χρώματα του Ουράνιου Τόξου δηλαδή.

Στην ελληνική μυθολογία, ο ηλεκτρισμός του φάσματος Ηλέκτρα > ήλεκτρον είναι οι συμπυκνώσεις των ακτινοβολιών, η αποκρυστάλλωσή τους, η καθαρή γνώση που προκύπτει από την χρησιμοποίηση του φωτός. (Σ. σ.: πολύ περισσότερον δε και των χρωμάτων, που είναι η ανάλυση του).

Για τον πατέρα της Θάμα, Ο Αθανάσιος Σταγειρίτης στην «Ωγυγία» του αναφέρει πως «ήτο, κατά τινάς, θεός των παραδόξων φαινομένων εν τοις μετεώροις όθεν ωνομάσθη Θαύμας, επειδή τα τοιαύτα φαινόμενα προξενούν θαυμασμόν εις τους ανθρώπους»

Σαν υδάτινη θεότητα λοιπόν σχετίζομαι με την Ψυχή, αφού βάση του νόμου των αναλογιών ο αέρας αντιστοιχεί με το Πνεύμα, το υγρό στοιχείο με την Ψυχή, ενώ τα στερεά με την Ύλη.  Επιδρά στον ψυχισμό, αφού επηρεάζει μέσω του υποσυνειδήτου το ενδοκρινολογικό σύστημα. Ήταν η αγγελιοφός της Ήρας (όπως ο Ερμής αντίστοιχα του Δία), η οποία αντιπροσωπεύει την Πνευματική Ψυχή.

Η φυσιογνωμία της Ίριδας σαν υδατογενούς θεότητας βεβαιώνεται από την κατά καιρούς λατρεία της, η οποία συνδεόταν με λατρείες άλλων υδατικών θεοτήτων, όπως ο Ποσειδώνας, η Αμφιτρίτη, η Ινώ – Λευκοθέα και οι Νηρηίδες.

Βέβαια, δεν αντιλαμβανόμαστε εξ'αρχής την υδάτινη καταγωγή της, γιατί βλέποντάς την σαν Ουράνιο Τόξο στον ουρανό και ως αδερφή των Αρπυίων που ταυτίζονται με τους θυελλώδεις ανέμους , την θεωρούμε ουράνιο φαινόμενο, ατμοσφαιρική θεότητα.

… όμως για να εμφανιστεί το Ουράνιο Τόξο στον ουρανό απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη σταγόνων βροχής, σταγόνων νερού. Το ίδιο και οι άλλες αδερφές της, οι θύελλες, συνοδεύονται από νεροποντές. Όλα λοιπόν τα μέλη της μυθικής οικογένειάς της σχετίζονται με τα ύδατα.

Η σχέση της με ατμοσφαιρικά φαινόμενα επιβεβαιώνεται από το ζευγάρωμά της με τον Ζέφυρο, αλλά και από τις αδερφές της τις Άρπυιες, κόρες και αυτές του Θαύμαντα και της Ηλέκτρας, τις κακάσχημες Άρπυιες, που είχαν κεφάλι γυναίκας και σώμα πουλιού, την Αελλώ, την Θύελλα και την Ωκυπέτη, θεότητες της καταιγίδας και των άγριων καιρικών φαινομένων. 
Σύμφωνα με την μυθολογία, οι τερατόμορφες πτηνόσωμες Άρπυιες, σώθηκαν από βέβαιο θάνατο με τη μεσολάβηση της πανέμορφης αδερφής τους Ίριδας, κατά τη διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας, όταν μετά από άγριο κυνηγητό τις συνέλαβαν οι φτερωτοί γιοι του Βορέα, Ζήτης και Κάλαϊς και ήταν έτοιμοι να τις σκοτώσουν. Γι’ αυτό μετά από κάθε θύελλα τα άγρια φαινόμενα υποχωρούν και εμφανίζεται το Ουράνιο τόξο, η Ίρις, που χρησιμοποιεί σαν πρίσμα το ευρισκόμενο στην ατμόσφαιρα νερό, τις σταγόνες της βροχής, για να διαθλαστεί περνώντας ανάμεσά τους, ώστε να βάψει με τα χρώματά της τον ουρανό, δηλώνοντας συνθήκη ανάμεσα σ’ αυτόν και τη γη, ή αντίστοιχα, μεταξύ θεών και ανθρώπων, φανερώνοντας την παντοδυναμία του μεσολαβητή.

Έχει και άλλα δυο αδέρφια, τον ποταμό Υδάσπη, που την συνδέει με την Ανατολή, την Ινδική και μια άλλη αδερφή, δίδυμη, την Άρκη.

Βέβαια, το να την θεωρούμε ουράνια θεότητα, ενώ είναι υδάτινη, δεν είναι λάθος, γιατί με τα χρώματά της, μέσω του νερού, συνδέει τα πέραν του ουρανού με τα γήινα. Είναι αυτή που παίρνει το φως που έρχεται στον ουρανό, το λυγίζει μέσα σε πρίσματα, σταγόνες, ηλεκτρόνια και το κάνει να εκδηλώνεται πολύχρωμο στην φύση.

Τα χρώματα της Ίριδας έρχονται από τα Ουράνια και εκδηλώνονται στη γη.

Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια αέρινη θεά της ατμόσφαιρας, του αέρα δηλαδή, που με την υδάτινη καταγωγή της και ιδιότητα, χρησιμοποιεί σαν πρίσμα το νερό, τις σταγόνες της βροχής για την ακρίβεια, για να μας φανερώσει την ομορφιά της, τα χρώματά της, υπεύθυνα για την εκδήλωση όλης αυτής της πολύχρωμης ομορφιάς που κατακλύζει τη φύση γύρω μας και όλο το σύμπαν.

Η Ίρις είναι λοιπόν μια θεά που σχετίζεται και με τα τρία στοιχεία, τον αέρα, το νερό και τη γη. Είναι αυτή που παίρνει το φως από τον ουρανό, το λυγίζει μέσα σε πρίσματα και το κάνει να εκδηλώνεται πολύχρωμα μέσα στη φύση.

Ήταν η μοναδική θεότητα που τολμούσε να πλησιάσει τα κατάμαυρα νερά της τρομερής Στυγός. Ακόμα και οι ισχυρότεροι των θεών δεν τολμούσαν να πλησιάσουν τη ζοφερή πηγή και όταν είχαν ανάγκη τα ύδατά της για να δώσουν τον τρομερότερο όρκο τους, την Ίριδα έστελναν να τα φέρει. (Μήπως άραγε σας έρχονται στο νου οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες και οι μαύρες τρύπες);

Ας δούμε τι σημαίνει το όνομά της, το οποίο είναι συγγενικό και ομόρριζο με αυτό του Σειρίου και των Σειρηνών, παραπέμποντας σε υδατικά και φωτεινά φαινόμενα.

Αν ανατρέξουμε σε ετυμολογικά λεξικά, θα διαβάσουμε πως το αρχαίο θεωνύμιο Ίρις προέρχεται από το Fίρις, που και αυτό με τη σειρά του προέρχεται από το ινδοευρωπαϊκό wi–r που έχει την έννοια του «κάμπτω – λυγίζω». 
Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την ακτίνα του φωτός, όταν περνά μέσα από κάποιο πρίσμα ή σταγόνα νερού. Κάμπτεται, διαθλάται και αντανακλά τα χρώματα του Ουράνιου τόξου. Τα χρώματα της Ίριδας. Το χρωματιστό Ουράνιο Τόξο σχηματίζεται όταν οι ακτίνες του φωτός κάμπτονται μέσα σε πρίσματα, διαθλώνται και αντανακλώνται.

Τέτοια πρίσματα είναι και οι σταγόνες της βροχής τις οποίες διαπερνά το φως του ήλιου καθώς ταξιδεύει σχεδόν παράλληλα προς το έδαφος.

Οι φωτεινές ακτίνες διαπερνούν το εσωτερικό της σταγόνας, κάμπτονται μέσα του ώσπου να προσκρούσουν στο απέναντι τοίχωμά της όπου αντανακλώνται και διαθλώνται ξανά καθώς αναφαίνονται. Το ουράνιο τόξο είναι το σύνολο του φάσματος που αντανακλάται από εκατομμύρια σταγόνες.

Το όνομά της δηλώνει την λειτουργία που γίνεται για να αναφανούν τα χρώματα, που φορέας τους είναι το φως, ή ορθότερα το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, ένα μικρό τμήμα του οποίου μπορούμε να δούμε και το οποίο ονομάζουμε ορατό φως.

Μια άλλη ετυμολογική συσχέτιση του ονόματός της είναι αυτή της προέλευσής του από το ρήμα «είρω» που σημαίνει λέγω, ομιλώ, αναγγέλλω, ενεργώ ώστε να λεχθεί κάτι, δηλαδή ερωτώ για να φανερωθεί κάτι, ερωτώ να μάθω κάτι, εξετάζω.

Βλέπουμε λοιπόν την σχέση του λόγου-ήχου με τα χρώματα. (ηχοχρώματα)

Πρόδηλον λοιπόν πως τα χρώματα είναι αγγελιαφόροι, φέρνουν μηνύματα, αλλά και είναι απαντητές ερωτήσεων, βοηθοί σε έρευνες….

Είμαι επίσημη θεϊκή αγγελιαφόρος και φέρω το κηρύκειο, σύμβολο των αγγελιαφόρων, σύμβολο που κάποια στιγμή, μαζί με τα χρυσά φτερά μου, παραδίδω στον Ερμή. 


Πάνος Καραγιάννης