Σάββατο 9 Μαρτίου 2019

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ



Τα -πάντα επίκαιρα και διαχρονικά- αρχαία ελληνικά έργα ποιούν τα ήθη και αφυπνίζουν τις συνειδήσεις των θεατών.

Η Αντιγόνη του Σοφοκλή εμπεριέχει το απόσταγμα του ανθρώπινου προβληματισμού, τόσο σύγχρονου και μοντέρνου ακόμα και σήμερα που έχουμε περιέλθει σε τελείως διαφορετικά πολιτικά μοντέλα.

Στην 'Αντιγόνη' ζωντανεύουν όλα όσα μας συγκινούν και σήμερα,

οι σοφοί γέροντες του χορού που, αν και έρχονται από ένα μακρινό παρελθόν, με πολλές στοιβάδες αφήγησης πίσω τους, αναλύουν τι είναι ο άνθρωπος, πώς έχει καταφέρει τα πάντα, να δαμάσει τα κύματα, να οργώσει τη γη και να βγάλει την πέτρα, να κάνει τη φύση να έρθει με το μέρος του. Αλλά, παρόλο που τα έχει καταφέρει όλα αυτά, άλλοτε πηγαίνει προς το καλό και άλλοτε προς το κακό.

Η ιστορία της Αντιγόνης, που αψηφά τον βασιλιά για να θάψει τον νεκρό αδελφό της είναι σαν "δροσιστικό ποτό": ξυπνά σημεία του οργανισμού απρόσιτα από άλλες ιστορίες. Είναι μέρος του αφηγηματικού μας DNA.

Ένα έργο για μια νεαρή γυναίκα η οποία αμφισβητεί το κράτος και το καθεστώς (τον βασιλιά Κρέοντα) . Το σύστημα πεποιθήσεών της είναι πολύ ξεκάθαρο. Τρομάζει και η ίδια απ’ αυτό που κάνει, αλλά αισθάνεται ότι δεν έχει άλλη επιλογή. Είναι έτοιμη να διαπράξει ένα "έγκλημα" εναντίον της επικρατούσας κοινωνικής τάξης προκειμένου να εκπληρώσει μια ηθική υποχρέωση. Ξέρει ότι θα την καταδικάσουν και ότι θα επιφέρει επάνω της την κοινωνική κατακραυγή όμως δεν διστάζει να ακολουθήσει το σωστό.

Ευαίσθητη, τρυφερή, πιστή στο καθήκον, δυνατή. Την κυριεύει ο φόβος εν όψει του θανάτου, αλλά καταφέρνει να τον ξεπεράσει, αφού είναι πεπεισμένη ότι πράττει το σωστό, υπακούοντας και τηρώντας τους άγραφους και ηθικούς, διαχρονικούς και καθολικούς νόμους. Αντιμετωπίζει με συνέπεια στις αρχές της, με απόλυτη αξιοπρέπεια τiς προκλήσεις, τις καταδρομές της μοίρας της. Εν τέλει οδεύει ως απόλυτος νικητής, κατέχοντας την γνώση της αλήθειας και της αρετής, στο θάνατο-λύτρωση.

Το κείμενο του Σοφοκλή είναι τόσο δυνατό, αγέρωχο και αναλλοίωτο-άτρωτο στο χρόνο, που δίκαια αποτελεί ένα από τα ομορφότερα δείγματα της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς, σύμβολο συνέπειας στο χρέος, στους άγραφους νόμους, πίστης σε διαχρονικές αξίες και ιδανικά, φορέα μηνύματος καθολικής αγάπης, ανθρωπιάς, ανθρωπισμού, πραγματικής αρετής. Η ανωτερότητα, η ψυχική ευγένεια, η προσήλωση, η πίστη της Αντιγόνης σε αρχές συνθέτουν εκείνα τα στοιχεία του χαρακτήρα της, που αφοπλίζουν και τον πλέον δύσβατο, ψυχικά, και δύσκαμπτο, πνευματικά, θεατή. Πρόκειται για διαχρονικά μηνύματα που ευχής έργον θα ήταν να λαμβάνονται υπ΄ όψιν από εκείνα τα διεθνή κέντρα εξουσίας και αποφάσεων, που οδηγούν την ανθρωπότητα στον 3ο παγκόσμιο οικονομικό (και όχι μόνο) πόλεμο.

Δεν είναι απορεί κανείς γιατί η εξουσία το πολεμά και γιατί κατήργησαν την διδασκαλία του στα σχολεία.

Η ισχύς των άγραφων νόμων, που η ηρωίδα υπερασπίζεται έναντι των θετών νόμων ενός τυράννου, είναι προφανώς επικίνδυνο μήνυμα για τις μέρες μας...