Από πού άραγε γνωρίζουμε πως ο Αρχάγγελος έδωσε στην Παναγία κρίνο, που επιπλέον –όπως πολλοί πιστεύουν- με το μύρισμα του οποίου έγινε η θεία σύλληψη; Μάλιστα έχει προσδιοριστεί ότι πρόκειται για το είδος lilium candidum, που επονομάστηκε «ο κρίνος της Παναγίας» στα ελληνικά και «Madonna Lily» στα ξένα.
Πού αναγράφεται το γεγονός αυτό, δηλαδή η προσφορά του άνθους; Μάλλον πουθενά. Ούτε καν στα Ευαγγέλια. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου αναγράφεται μόνο σε ένα από τα τέσσερα Ευαγγέλια, στο κατά Λουκάν (1:26-38) όπου δεν αναφέρεται τίποτε σχετικά με κρίνους και άλλες τέτοιες λεπτομέρειες.
Επίσης, στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον (1:18-21) αναφέρεται η εμφάνιση του Γαβριήλ και ο ευαγγελισμός της θείας σύλληψης, όχι όμως προς την Μαρία, αλλά προς τον Ιωσήφ, όταν ούτος σκεφτόταν να χωρίσει την εγκυμονούσα αρραβωνιαστικιά του, αντί να την διαπομπεύσει όπως όφειλε, κατά το έθιμον, να κάνει. Ούτε σε αυτόν τον Ευαγγελισμό αναφέρεται κρίνος, ούτε στην ανάλογη αναφορά των παπύρων της Νεκράς Θάλασσας (4Q246), ούτε στην περιγραφή του Ευαγγελισμού στο Κοράνιο (19:16-22), ούτε καν στα απόκρυφα Ευαγγέλια, όπου εδώ, στο Ευαγγέλιο Βαρθολομαίου, έχουμε μια άλλη αξιοπερίεργη αναφορά, καθώς η Μαρία διηγείται την θεία σύλληψη, λέει:
Κοίταξα ψηλά στον ουρανό και ήρθε ένα σύννεφο δροσιάς και με ράντισε […]".
Ο άγγελος τότε πήρε ένα ψωμί "και το έβαλε πάνω στο βωμό του ναού και έφαγε απ’ αυτό πρώτα ο ίδιος και έδωσε επίσης και σε μένα […] και…ένα ποτήρι γεμάτο κρασί και ήπιε πρώτα ο ίδιος και έδωσε κατόπιν σε μένα".
[Σ.σ.: Αυτόματα εδώ έρχεται στον νου η γονιμοποίηση της παρθένου Δανάης από τον Δία, που έλαβε μορφή χρυσής βροχής για να συνευρεθεί μαζί της, καθώς και η Θεία Κοινωνία, όπως την προστάζει ο Διόνυσος στις Βάκχες του Ευριπίδη «Κοινωνείτε με Δήμητρα (ψωμί) και Διόνυσο (κρασί)»].
 |
| Κνωσσός, Ο πρίγκηπας με τα κρίνα |
Ο κρίνος (Lilium candidum) αναφέρεται σαν θρησκευτικό σύμβολο εδώ και 3000 χρόνια. Οι πρώτες αναφορές μας ταξιδεύουν -πού αλλού;- στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Μινωική Κρήτη. Τοιχογραφίες που βρέθηκαν στην Κρήτη αλλά και στην Θήρα καθώς και διάφορα άλλα ευρήματα δείχνουν ότι ο λευκός κρίνος είχε εξέχουσα θέση μεταξύ των θρησκευτικών συμβόλων.
 |
| Τοιχογραφία στη Θήρα |
Ναι, λοιπόν, ο κρίνος και ειδικά ο λευκός Liliumcandidum, σαν παλαιότατο και ισχυρό θρησκευτικό σύμβολο, έπρεπε ίσως με κάποιον τρόπο να ενταχθεί και στον χριστιανισμό. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και η θεϊκή παρθενο-γονιμοποίηση από μύρισμα άνθους, που αναφέρεται ως συμβάν σε παλαιότερες θρησκείες.
Το λευκό χρώμα υπήρξε ανέκαθεν το χρώμα που συμβόλιζε την αγνότητα γι' αυτό και τα διάφορα λευκά λουλούδια είχαν ξεχωριστή σημασία σε όλες τις θρησκείες. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού οι αρχαίες θρησκευτικές αναφορές ενσωματώθηκαν στην Χριστιανική παράδοση και πολλοί πολιτισμοί προσάρμοσαν όπως ήταν φυσικό τους θρύλους και τις παραδόσεις τους στη νέα επικρατούσα θρησκεία.
Το λευκό χρώμα υπήρξε ανέκαθεν το χρώμα που συμβόλιζε την αγνότητα γι' αυτό και τα διάφορα λευκά λουλούδια είχαν ξεχωριστή σημασία σε όλες τις θρησκείες. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού οι αρχαίες θρησκευτικές αναφορές ενσωματώθηκαν στην Χριστιανική παράδοση και πολλοί πολιτισμοί προσάρμοσαν όπως ήταν φυσικό τους θρύλους και τις παραδόσεις τους στη νέα επικρατούσα θρησκεία.
Στην Ελληνική Μυθολογία, η Ήρα, εις πείσμα προς την αμήτορα γέννηση της Αθηνάς από τον Δία, θέλησε να γεννήσει μόνη της. Μύρισε λοιπόν λευκό κρίνο, τον οποίο της τον έδωσε η Ίριδα, ο θηλυκός αγγελιαφόρος των Θεών και γέννησε τον Ήφαιστο. (ή τον Άρη). Ο κρίνος ήταν το αγαπημένο λουλούδι της Ήρας και μ'αυτό στόλιζαν τ'αγάλματα και τους ναούς της. Η Ήρα ανανέωνε επίσης την παρθενία της, λουζόμενη σε μια συγκεκριμμένη πηγή.
Στο Ηραίον κοντά στις Μυκήνες υπάρχει ρυάκι που λέγεται Ελευθέριον που τα νάματά του χρησιμοποιούν οι ιέρειες για καθαρτικές τελετές και για όσες θυσίες είναι απόρρητες (Παυσανίας 2.17.1).
Για την ίδια θεά ο Παυσανίας παραδίδει τα εξής: Η Ναυπλία διαθέτει και λιμάνι καθώς και μια πηγή που λέγεται Κάναθος. Λένε οι Αργείοι πως η Ήρα ύστερα από ένα λουτρό σε αυτήν κάθε χρόνο ξαναγίνεται παρθένος. Αυτό είναι ένα απόρρητο βέβαια που το λένε σε μυστική ιεροτελεστία προς τιμήν της Ήρας (2.38.2-3).
Η Σάμος, όπου ήδη κατά το 800 π.Χ. οικοδομήθηκε κοντά στον βωμό ο μεγάλος ναός της Ήρας, ονομαζόταν Παρθενίη και ο ποταμός Ίμβρασος κοντά στο Ιερό Παρθένιος, ενώ στην Ερμιόνη ετιμάτο η Ήρα Παρθένος.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το όνομα της νύμφης μητέρας του Ναρκίσσου ήταν Λειριόπη, δηλαδή αυτή που έχει την όψη κρίνου.
Ο κρίνος στα αρχαία ελληνικά λεγόταν λειρίον. Το μικρό λειρίον = λειρίδιον με συμφυρμό των λ έγινε λειλίδιον και από εκεί προέκυψε η λέξη λουλούδι, αλλά και η λατινική ονομασία του κρίνου lilium.
Ο κρίνος είναι ένα δυνατό σύμβολο, τόσο θρησκευτικό, όπως είδαμε, όσο και εραλδικό, γνωστό με το γαλλικό του όνομα fleur de lis. Εκτός από τους θυρεούς, ο στυλιζαρισμένος σχεδιασμός του χρησιμοποιείτο, σε πολλές περιπτώσεις, σαν θρησκευτικό, πολιτικό, δυναστικό, εμβληματικό, σύμβολο, ταυτόχρονα όμως και σαν διακοσμητικό.
Είδαμε λοιπόν, ότι αυτό το δυνατό πανάρχαιο θρησκευτικό σύμβολο, δεν αναφέρεται μεν στις γραφές περί Ευαγγελισμού, εμφανίζεται όμως σε πάμπολλες απεικονίσεις του Θείου αυτού Επεισοδίου. Αυτό επετεύχθη από παρότρυνση της εκκλησίας (ιδιαίτερα της παπικής) προς τους καλλιτέχνες που παλαιότερα απεικόνιζαν τον Αρχάγγελο Γαβριήλ να κρατά την ράβδο του κήρυκα (όπως ο...Ερμής) ή κλαδί ελιάς.
Έτσι, από τις απεικονίσεις αυτές, σε πίνακες και αγάλματα, πέρασε στην πεποίθηση πολλών χριστιανών η ύπαρξη του λευκού κρίνου, του κρίνου της Παναγίας, κατά τον Ευαγγελισμόν.
XrOMATA.COM